Yağ Yakıt Ayırıcılar (Seperatör-İnterseptör)
Yağ/Yakıt Ayırıcı; suya karışmış her tür yağ ve yağ türevini sudan ayırmak için kullanılan ön arıtma ekipmanıdır. Çoğu zaman büyük atıksu arıtma tesislerinin ilk aşamalarından biridir.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (R.G Tarihi: 31.12.2004, R.G Sayısı:25687); Yağmur suları, soğutma suları vb. gibi daha az kirli sularla atıksuların seyreltilmemesi gerektiğini belirtmektedir. Peki yağmur sularına veya soğutma sularına karışan yağ veya yakıtları atıksu arıtma tesisine deşarj edemeyeceksek ne yapmalıyız? Çeşitli boyutlarda ve kolay konumlandırılabilen yağ/yakıt ayırıcılar bu gibi sorunlarımıza cevap oluyor.
Bir damla yağ bile yüzlerce metreküp suyun kirlenmesine sebebiyet verebiliyor. Yakıtlar, kimyasal bileşenlerindeki farklılıklara göre birçok fazda (sıvı, gaz) bulunabiliyor ve kolay taşınabiliyor. Petrol türevleri kanallarda patlama riskine dahi sebebiyet verebiliyor. Yağ/Yakıt ayırıcılar sayesinde yakıtlar alıcı ortama veya kanallara deşarj edilmeden ayrı toplanarak kontrolü sağlanabiliyor.
Türkiye Mevzuatına göre;
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 54/7’de; Sıvı yakıtlı kazan dairesinde sıvı yakıt akıntıları yakıt ayırıcıdan geçirildikten sonra pis su çukuruna akıtılır ve kontrollü bir şekilde kazan dairesinden uzaklaştırılır.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 118/8’de; Dökülen yanıcı sıvının, atık su çukurlarına, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarına sızması önlenir.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 120/4b’de; Dolum ve boşaltım yapılan yerlerde, akan sıvının yerüstü ve yeraltı su kaynaklarına ve kanalizasyona karışması önlenir.
Akaryakıt İstasyonları- Emniyet Gerekleri (TS12820)-4.10.3’de; İstasyonda, oluşabilecek yüzey suları ve yıkama/servis atık sularının ayrıştırıldığı yağ-yakıt ayırıcı, çamur çökeltme sistemleri kullanılmalıdır.
Avrupa’da EN-858 (Hafif sıvılar (yağ ve petrol gibi) için ayırma sistemleri) standardı yağ/yakıt ayırıcıların kurulum ve kullanım bilgilerini detaylandırmaktadır. Türkiye’de TSE, TS-EN 858 standardını yayınlamıştır.
EPA’ya göre;
EPA’nın SPCC (Spill Prevention, Control, and Countermeasure) Rehberinde, Atıksu arıtma tesislerindeki yağ ayırma prosesinin bu rehbere dahil olmadığını belirtmektedir.
SPCC, yağ/yakıt ayırıcıları kullanılacakları tesisin ihtiyacına göre 4 ‘e ayırmıştır.
- Atıksu Arıtma Tesislerinde kullanımı (CRF14)
- İkincil Muhafazalarda kullanımı
- Yakıt Üretim Tesislerinde kullanımı
- Yağ Geri Kazanım/Geri Dönüşüm Tesislerinde kullanımı
SPCC, yağ/yakıt ayırıcıyı, yakıtların geri kazanılması ve tekrar kullanılmasında kullanmayı önermektedir.
Bunlara ek olarak SPCC, yağ/yakıt ayırıcıların aşağıdaki projelerde de güvenilir bir yöntem olduğunu belirtmektedir.
- Aktif bir yeraltı suyu ıslah sahasında
- Yağı ve sıvı atıklardan gelen yağların tutulmasında
- Depolama sahası sızıntı suyu toplama sistemlerinde